Dyrektor KIS wydał istotną i zaskakującą interpretację indywidualną dotyczącą aktualizacji analiz porównawczych dla pożyczek wewnątrzgrupowych. Wobec stanowiska Dyrektora KIS, które odchodzi od standardów stosowanych na rynku w transakcjach pożyczkowych, rodzi się szereg pytań o przyszłe spojrzenie organów kontrolujących na transakcje pożyczkowe w latach 2022 – 2024, a więc latach mocnego wzrostu stóp procentowych po okresie bezprecedensowej polityki zerowych stóp w czasie pandemii. Naszym zdaniem, w świetle stanowiska przyjętego przez organ, szczególnie istotne może być stosowanie zmiennego oprocentowania w umowach pożyczek, które może być optymalnym i stosunkowo bezpieczniejszym rozwiązaniem z perspektywy cen transferowych, ponieważ umożliwia automatyczne dostosowanie warunków transakcji do zmieniających się warunków rynkowych. Co prawda wysokość marży stosowanej w oprocentowaniu zmiennym również podlega wahaniom, natomiast jej zmienność nie jest aż tak wysoka jak w przypadku oprocentowania stałego.
Stan faktyczny
W analizowanej sprawie spółka udzielała pożyczek podmiotom powiązanym, przy czym część z nich została zawarta przed 2022 r. Oprocentowanie pożyczek zostało ustalone na podstawie analiz porównawczych przygotowanych w 2019 r. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, spółka jest zobowiązana do aktualizacji analiz porównawczych nie rzadziej niż co trzy lata. Problem pojawił się, gdy w zaktualizowanej analizie porównawczej, oprocentowanie historycznych finansowań nie mieściło się w wyznaczonych przedziałach rynkowych.
Stanowisko podatnika
Podatnik argumentował, że nie ma potrzeby korygowania oprocentowania, a warunki ustalone przy zawarciu umowy powinny obowiązywać przez cały okres jej trwania. Swoje stanowisko uzasadniał praktyką rynkową, wskazując między innymi na działania banków, które nie zmieniają oprocentowania w trakcie trwania umowy kredytowej. Dodatkowo, podatnik powoływał się na analogię do przepisów o safe harbour, który mówi o przyjmowaniu marży z obwieszczenia aktualnego na moment zawarcia umowy pożyczki i nie obliguje podatnika do zmian według corocznych zmian obwieszczenia.
Stanowisko KIS
Dyrektor KIS uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że powoływanie się na przepisy o safe harbour jest niepoprawne, gdyż stanowią one wyjątek tylko dla pożyczek spełniających ściśle określone warunki. Organ podkreślił, że art. 11r ustawy CIT wymaga nie tylko formalnej aktualizacji analizy porównawczej, ale również realnego dostosowania warunków transakcji. W sytuacji, gdy analiza wykaże, że warunki przestały być rynkowe, podatnik powinien je zaktualizować. Zdaniem organu, stały monitoring i aktualizacja warunków stanowią realizację fundamentalnej zasady ceny rynkowej.
Konkluzje
Interpretacja KIS skłania do refleksji nad relacją między przepisami podatkowymi a racjonalnością gospodarczą. W sytuacji wzrostu stóp procentowych żaden niezależny pożyczkobiorca nie zgodziłby się dobrowolnie na podwyższenie oprocentowania do poziomu wynikającego z zaktualizowanej analizy porównawczej. Warto zauważyć, że w obliczu dynamicznych zmian stóp procentowych na rynkach finansowych, dostosowanie historycznych finansowań do zaktualizowanej analizy porównawczej stoi niejako w konflikcie z nadrzędną zasadą cen transferowych – działaniem zgodnym z warunkami rynkowymi.
Niewątpliwie, w świetle tej interpretacji, podatnicy powinni regularnie monitorować warunki rynkowe dla pożyczek wewnątrzgrupowych i pamiętać o obowiązku aktualizacji analiz co trzy lata lub częściej w przypadku istotnych zmian rynkowych. Kluczowego znaczenia nabiera nie tylko szczegółowa dokumentacja przyjętych rozwiązań, ale również przemyślana strategia w zakresie przyszłych finansowań wewnątrzgrupowych, uwzględniająca zarówno aspekty prawno-podatkowe, jak i realia gospodarcze. Interpretacja KIS jest też dodatkowym argumentem w kierunku przyjmowania zmiennej stopy procentowej jako podstawy wynagrodzenia w ramach pożyczek.
***
Autorzy: Sebastian Deoniziak, menedżer w CRIDO, Dominika Rosik, starszy konsultant w CRIDO
CRIDO, członek Business Centre Club, jest wiodącą polską firmą doradczą zaangażowaną w pomoc firmom w podejmowaniu świadomych decyzji. Z ponad 450 ekspertami oferuje pełne spektrum usług w zakresie podatków, prawa, innowacji i badań i rozwoju, inwestycji, doradztwa biznesowego, rozwiązań cyfrowych i modelowania finansowego.
Dlaczego warto im zaufać? – Ponad 19 lat doskonałości: Ugruntowana obecność na rynku dzięki naszemu głównemu biuru w Warszawie i oddziałowi w Krakowie – Międzynarodowy zasięg: Współpraca za pośrednictwem sieci takich jak Taxand, IBA i AIJA – Sprawdzone wyniki: 10 miliardów złotych uzyskanych dotacji i ulg, ponad 100 transakcji fuzji i przejęć oraz przełomowe spory. – Innowacyjne rozwiązania IT: Ponad 20 autorskich narzędzi wspierających procesy biznesowe, od optymalizacji podatkowej po audyty cyfrowe – Różnorodność klientów: Obsługa dużych i średnich organizacji, firm rodzinnych, klientów indywidualnych i samorządów.
