Sąd Okręgowy w Poznaniu wydał istotny wyrok (sygn. akt VIII U 1936/24) w sprawie uwzględniania kosztów zakwaterowania i transportu pracowników oddelegowanych w podstawie obliczania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Orzeczenie to może wpłynąć na praktykę stosowania przepisów przez pracodawców i organy administracyjne, szczególnie w kontekście rosnącej mobilności pracowników w Unii Europejskiej.
Koszty zakwaterowania i transportu a wynagrodzenie
Sąd jednoznacznie stwierdził, że koszty zakwaterowania i transportu ponoszone przez pracodawcę nie powinny być traktowane jako wynagrodzenie pracownika. Wydatki te są związane wyłącznie z realizacją obowiązków służbowych, a nie z osobistymi korzyściami pracownika. Takie podejście wynika m.in. z orzeczeń Naczelnego Sądu
Administracyjnego z 2023 i 2024 roku oraz zgodności z unijną Dyrektywą 96/71/WE, która określa zasady delegowania pracowników.
Dotychczas organy administracyjne, w tym ZUS, przyjmowały jednolite stanowisko, zgodnie z którym wszelkie świadczenia otrzymywane przez pracownika – zarówno finansowe, jak i rzeczowe – stanowią jego przychód i powinny podlegać oskładkowaniu. W praktyce oznaczało to dodatkowe koszty dla pracodawców, którzy musieli uwzględniać składki na ubezpieczenia społeczne od kosztów poniesionych na delegację.
Kluczowe konsekwencje dla pracodawców
Wydany wyrok może stanowić punkt zwrotny dla pracodawców delegujących pracowników zarówno w Polsce, jak i za granicę. Jeśli linia orzecznicza zostanie utrzymana, przedsiębiorcy mogą liczyć na:
→ Zmniejszenie kosztów delegowania pracowników – brak konieczności naliczania składek od kosztów zakwaterowania i transportu oznacza niższe obciążenia finansowe.
→ Większą pewność prawną – dotychczasowe wątpliwości interpretacyjne i ryzyko sporów z organami podatkowymi mogą zostać ograniczone.
→ Możliwość odzyskania nadpłaconych składek – w przypadku ujednolicenia orzecznictwa firmy mogą starać się o korekty wstecz i zwrot nadpłaconych kwot.
Podejście do świadczeń delegowanych w UE
W wielu krajach Unii Europejskiej świadczenia związane z delegowaniem pracowników traktowane są jako koszty służbowe, a nie przychód pracownika. To podejście zwiększa konkurencyjność firm i ułatwia mobilność pracowników na rynku europejskim. Podobne uregulowania pozwalają na uproszczenie rozliczeń i eliminację dodatkowych obciążeń administracyjnych.
Co dalej?
Choć wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu nie jest jeszcze prawomocny, jego uzasadnienie może wpłynąć na przyszłe interpretacje organów administracyjnych oraz kształtowanie praktyki sądowej. Jeśli w kolejnych sprawach sądy będą orzekać w podobny sposób, możliwe stanie się ujednolicenie zasad dotyczących składek na ubezpieczenia społeczne dla pracowników oddelegowanych.
Pracodawcy powinni na bieżąco monitorować rozwój sytuacji oraz rozważyć potencjalne działania w zakresie korekt rozliczeń i ewentualnego odzyskiwania nadpłaconych składek.
***
Autor: Łukasz Boszko, menedżer, Zespół Bieżącego Doradztwa Podatkowego, Grant Thornton
Kontakt: +48 22 205 4800, kontakt@pl.gt.com
Grant Thornton to jedna z wiodących organizacji audytorsko-doradczych na świecie. W Polsce działamy od 1993 roku. Zatrudniamy zespół ponad 1000 osób, posiadamy biura w 7 kluczowych aglomeracjach, a rocznie obsługujemy ponad 2,4 tys. Klientów. Na świecie jesteśmy obecni w 147 krajach i zatrudniamy ponad 68 tys. pracowników, a historia firmy sięga 1904 roku.
