Zarządzanie majątkiem skarbu państwa, finanse publiczne, ubezpieczenia społeczne, infrastruktura i stanowienie prawa – to główne tematy dyskutowane podczas ostatniego posiedzenia ministrów gospodarczego Gabinetu Cieni Business Centre Club, na którym eksperci przedstawili rekomendacje dla nowego rządu.
Posiedzenie otworzył przewodniczący Gospodarczego Gabinetu Cieni Jacek Goliszewski, który powitał ministrów w nowej, powyborczej rzeczywistości, a także w nowym składzie, przedstawiając nowego członka gremium – dr. Marcina Mrowca, ministra gospodarki.
Nadzieje i oczekiwania przedsiębiorców po 15 października znacząco wzrosły, nowa opcja polityczna jest im przyjaźniejsza. BCC z uwagą śledziło kampanię wyborczą, w tym szczególnie zgłaszane przez poszczególne partie propozycje gospodarcze. Sami również, w cyklu spotkań, oddaliśmy głos ekspertom gospodarczym wszystkich opcji politycznych, aby ułatwić przedsiębiorcom dokonanie właściwego wyboru. Teraz nadchodzi czas weryfikacji wyborczych zapowiedzi. – powiedział prezes BCC.
W posiedzeniu uczestniczyli: dr Jacek Goliszewski – przewodniczący Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC, prezes Business Centre Club, prof. Stanisław Gomułka – minister finansów Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC, Ryszard Kalisz – minister ds. prawa Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC, dr Grażyna Majcher-Magdziak – minister skarbu i prywatyzacji Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC, dr Łukasz Bernatowicz – minister infrastruktury, dr Marcin Mrowiec – minister gospodarki, Witold Michałek – minister ds. procesu stanowienia prawa, Mieczysław Grodzki – minister ds. spółdzielczości, Andrzej Byrt – minister spraw zagranicznych, Michał Borowski – minister ds. podatków, Zbigniew Żurek – minister pracy, Wojciech Nagel – minister ds. ubezpieczeń społecznych Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC.
Gospodarczy Gabinet Cieni BCC nie chce być jednak tylko recenzentem działań nowego rządu. Jeszcze przed jego uformowaniem, chcemy przedstawić rekomendacje, dotyczące kluczowych zmian w ważnych obszarach z punktu widzenia przedsiębiorców i pracodawców w Polsce. Liczymy, że głos naszych ekspertów zostanie wysłuchany i wzięty pod uwagę przy tworzeniu programu gospodarczego przez Koalicję rządową, a nasze postulaty znajdą odzwierciedlenie w konkretnych rozwiązaniach legislacyjnych. Jesteśmy gotowi do rozpoczęcia merytorycznej dyskusji nad naszymi postulatami w trosce o polską gospodarkę i naszych przedsiębiorców. – dodał Jacek Goliszewski.
Makroekonomia i finanse publiczne
Minister finansów Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC prof. Stanisław Gomułka podkreślił: Aby zmniejszyć w sposób istotny ryzyko dużego kryzysu polskich finansów publicznych, głęboka i szybka restrukturyzacja sektora energetycznego powinna być finansowana głównie przez kapitał unijny oraz prywatny – polskich i zagranicznych inwestorów.
Ekspert wskazał również, że zapowiedziane przez nowe władze zakończenie „wojny prawnej” z UE i odpolitycznienie wymiaru sprawiedliwości będzie mieć stosunkowo szybko dwie bardzo ważne pozytywne konsekwencje tj. Poprawi stan praworządności w Polsce, z korzyściami dla przedsiębiorców i obywateli oraz przez około 4 lata zwiększy się bardzo znacznie, o około 60 mld euro, dopływ środków UE z pięcioletniego Krajowego Planu Odbudowy oraz da dużo łatwiejszy dostęp do około 65 mld euro z siedmioletniej (2021-2027) perspektywy budżetowej UE.
Aby zmniejszyć rentowności skarbowych papierów wartościowych, więc także koszt obsługi długu publicznego, Polska powinna być w strefie euro, jednak najpierw powinna spełniać warunki wejścia do tej strefy: niska inflacja, stabilny kurs złotego oraz niski deficyt budżetowy. – dodał prof. Stanisław Gomułka.
Polityka zagraniczna
Po prof. Gomułce głos zabrał Andrzej Byrt, minister spraw zagranicznych, który sformułował rekomendacje w zakresie polityki obronności, migracyjnej, a także wejścia do strefy euro. Minister Byrt podkreślił również widoczną w zagranicznych mediach i opiniach polityków gotowość do podjęcia współpracy z Polską po zmianie rządu RP. Andrzej Byrt zwrócił również uwagę na konieczność zintensyfikowania działań z Niemcami i Francją w ramach Trójkąta Weimarskiego.
Prawo
Minister ds. prawa, mec. Ryszard Kalisz zauważył, że zmiana u steru władzy może być dla Polski ostatnią nadzieją na zażegnanie konfliktu z Brukselą, odblokowanie środków z Krajowego Planu Odbudowy i co najważniejsze – na wycofanie się z kontrowersyjnych reform wymiaru sprawiedliwości celem przywrócenia społecznego zaufania do instytucji państwowych.
Powołanie nowego rządu, złożonego z dotychczasowych partii demokratycznej opozycji to doskonała okazja do ostatecznego usankcjonowania rozdziału między ministerstwem sprawiedliwości i prokuratorią generalną. Nowy rząd powinien skupić się na umocnieniu trójpodziału władzy i utrwaleniu demokratycznego systemu rządów. – mówił Ryszard Kalisz, minister ds. prawa Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC.
Witold Michałek, minister ds. stanowienia prawa, w swej wypowiedzi położył nacisk na konieczność ustawowego uregulowania procesu tworzenia prawa oraz zinstytucjonalizowania kontroli nad przestrzeganiem reguł procesu legislacyjnego. Zdaniem ministra, stabilne otoczenie regulacyjne oparte na poprawnej legislacji jest podstawą, która umożliwia podtrzymanie wzrostu gospodarczego i inwestycji prywatnych, a brak odpowiednich konsultacji publicznych oraz z partnerami społecznymi ma negatywny wpływ na na jakość ustawodawstwa, a w konsekwencji – na stabilność i pewność otoczenia działalności gospodarczej.
Gospodarka
Jako następny głos zabrał nowy minister ds. gospodarki GGC BCC – dr Marcin Mrowiec, który zwrócił uwagę na szerg ryzyk, takich jak: dalszy wzrost obciążeń publiczno-prawnych dla prowadzących działalność gospodarczą, dalszy wzrost ilości aktów prawnych i regulacji, znaczący wzrost presji płacowej w gospodarce, a także wzrost cen energii. Jednocześnie dr Mrowiec zaznaczył, że sektor prywatny dał dowody dużej żywotności i nadzwyczajnej odporności na nieoczekiwane i negatywne zjawiska, takie jak okres pandemii, okres wojny za wschodnią granicą oraz nadzwyczajne przyspieszenie inflacyjne. Wobec tego, zdaniem ministra, „można żywić nadzieję, że jeśli zostaną mu dane: stabilność otoczenia regulacyjnego i jasna perspektywa działań nakierowanych na co najmniej niepogarszanie istniejącego regulacyjnego stanu rzeczy – oraz systematyczne upraszczanie i poprawianie otoczenia prawno-podatkowego w dialogu z tym sektorem, to będzie on w stanie kontynuować wzrost, oraz oferować coraz bardziej zaawansowane produkty i usługi oraz coraz lepiej płatne miejsca pracy.”
Podatki
Minister ds. podatków GGC BCC, Michał Borowski, określił aktualny system podatkowy mianem systemu znajdującego się w totalnej rozsypce i stanowiącego dla przedsiębiorców istne pole minowe – np. w zakresie korzystania z różnego rodzaju ulg. Zaapelował o jak najszybsze uporządkowanie podatków i składek dla przedsiębiorców, a także o zwrócenie uwagi na nasz stopień przygotowania do KSeF, który jawi się jako rewolucja w systemie podatkowym.
Skarb Państwa
BCC po raz kolejny rekomendowało rezygnację z działań nacjonalizujących i repolonizujących polską gospodarkę.
Zgodnie z założeniami nowego rządu zaniechane zostaną działania zwiększające udział własności państwowej w gospodarce przez nacjonalizację i repolonizację firm prywatnych. Oczekiwać również można powrotu do prywatyzacji gospodarki, z wyłączeniem kluczowych aktywów infrastrukturalnych oraz aktywów stanowiących podstawę systemu finansów państwa.
Działalność rządu w gospodarce skoncentruje się na funkcjach regulacyjnych oraz na dbałości o rozwój konkurencji. Pierwszym etapem tego procesu powinien być przegląd majątku państwowego i wyłonienie aktywów, które muszą pozostać w rękach Skarbu Państwa lub pod kontrolą Państwa oraz aktywów koniecznych do sprzedaży lub aktywów przeznaczonych do likwidacji – powiedziała Grażyna Magdziak, minister Skarbu i Prywatyzacji.
Infrastruktura
Minister infrastruktury Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC dr Łukasz Bernatowicz wskazał natomiast najważniejsze problemy dotykające branżę infrastrukturalną: Należy pamiętać, że w 2023 r. liczba rozpoczynanych inwestycji mieszkaniowych spadła o połowę. Wszystko wskazuje na to, że do końca roku ten spadek będzie się utrzymywał. Deweloperzy zapowiadają bowiem budowę tylko 60-70 tys. mieszkań, czyli o 100 tys. mniej niż w 2022 r. Może to przełożyć się na utratę nawet 100 tys. miejsc pracy – głównie na budowach, ale także u producentów i sprzedawców materiałów budowlanych. – stwierdził dr Bernatowicz. Dodał, że Szczególnie ryzykowna w tym kontekście jest wprowadzone w ostatnich dniach zwiększenie określonej prawem minimalnej odległości budynków mieszkalnych od siebie z 4 do 6 metrów. Ta zmiana, dla osób nieznających rynku być może wyglądająca na pozornie niewielką, w praktyce uniemożliwi deweloperom wykorzystanie wielu działek, które nabyli wcześniej pod inwestycje mieszkaniowe, planując je w oparciu o obecnie obowiązujące przepisy i ograniczenia. Będzie to oznaczało, że podaż mieszkań spadnie jeszcze bardziej, a tym samym ceny dostępnych na rynku pójdą w górę.
Praca i ubezpieczenia społeczne
Zbigniew Żurek – minister pracy GGC BCC mówił o konieczności wdrożenia ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (sygnaliści), prawidłowego określenia statusu zatrudnienia osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych, a także o zmianie ustawy o sporach zbiorowych. Odniósł się również do prawa pracownika do bycia offline, umów cywilnoprawnych oraz do oczekiwań skrócenia tygodnia roboczego.
Wojciech Nagel – minister ds. ubezpieczeń społecznych, również poruszył kwestię umów cywilnoprawnych, które określił jako ważne dla działalności gospodarczej i potrzebne przedsiębiorcom.
Ponadto minister zarekomendował podniesienie emerytalnego progu bezpodatkowego do 3000 zł brutto, odwołanie zapowiedzianych podwyżek płacy minimalnej w 2024 r. oraz powrót do poprzedniego systemu rozliczania składki zdrowotnej.
Spółdzielczość
Mieczysław Grodzki – minister ds. spółdzielczości zarekomendował m.in. zajęcie przez Polskę negatywnego stanowiska wobec propozycji Komisji Gospodarki Parlamentu Europejskiego w sprawie wyłączenia możliwości stosowania przez banki będące uczestnikami bankowych systemów ochrony obniżki składek na fundusz gwarancyjny prowadzony przez BFG oraz rozwój spółdzielczości rolniczej. Dodatkowo, zdaniem ministra Grodzkiego, należy ustanowić w Kancelarii Premiera stanowisko ministra ds. spółdzielczości w randze sekretarza stanu, a także zrównać podmioty sektora spółdzielczego z innymi przedsiębiorstwami pod względem naliczania podatku dochodowego.
Pobierz rekomendacje Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC >>
Link do komunikatu prasowego >>
Link do relacji z poprzedniego posiedzenia >>
Link do Gospodarczego Gabinetu Cieni >>
Kontakt ws. GGC BCC – Elżbieta Glapiak, dyrektor Departamentu Analiz i Inicjatyw Gospodarczych BCC, elzbieta.glapiak@bcc.pl