7 lutego, podczas spotkania członków Rady Dialogu Społecznego z Maciejem Berkiem, członkiem Rady Ministrów, przewodniczącym Komitetu Stałego Rady Ministrów, poruszyliśmy palący temat poprawienia procedur legislacyjnych, w szczególności w odniesieniu do konsultowania projektów aktów normatywnych przez stronę społeczną.

Reprezentanci zarówno strony pracodawców jak i strony związkowej przedstawili szereg problemów dotyczących udziału w publicznych konsultacjach oraz propozycji zmian w procedurach. Reprezentujący BCC wiceprezes Witold Michałek, ekspert ds. gospodarki, legislacji i lobbingu, minister ds. procesu stanowienia prawa Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC zaproponował, aby:

• Rzetelnie stosować zapisy już zawarte w „Regulaminie Pracy RM” oraz w „Wytycznych do przeprowadzania oceny wpływu oraz konsultacji publicznych w ramach rządowego procesu legislacyjnego”.
• Prowadzić pre-konsultacje z wybranymi grupami ekspertów w celu wypracowania kierunków rozwiązań – tj. już na etapie koncepcyjnym, przed przygotowaniem założeń do projektu aktu normatywnego.
• Powrócić do znacznie szerszego przygotowywania założeń do projektów – nie na sztywno, do wszystkich projektów ustaw i rozporządzeń, ale do aktów większej wagi, w szczególności do nowych (a nie – nowelizowanych) projektów.
• Pokazywać w założeniach wariantowe propozycje rozwiązania problemu.
• Prowadzić konsultacje w formie bardziej interaktywnej niż proste ogłoszenie na platformie RPL tematu projektu, standaryzowanego „OSR” i terminu. Np. w formie pytań do interesariuszy (ankiety), co pomoże uzyskać odpowiedzi na trudniejsze do zdiagnozowania problemy.
• Wyznaczać możliwie długie terminy konsultacji. Zrównać terminy zawarte w Regulaminie Pracy RM z terminami wynikającymi z ustaw o Związkach Zawodowych i Organizacjach Pracodawców (30 dni).
• OSR powinien wskazywać najmniej kosztowny sposób realizacji celu Projektodawcy.
• Ze względu na ograniczone kompetencje i zasoby administracji, do przygotowania OSR do projektów bardziej skomplikowanych należy dopuścić zewnętrznych ekspertów.
• Zracjonalizować, tj. urealnić długość vacatio legis.
• W miarę możliwości stosować zasadę 1 za 1 (tj. za jedną nową ustawę wycofać jedną już nieaktualną lub nieefektywną), aby zmniejszyć „inflację prawa”.

Podczas dyskusji strona rządowa zadeklarowała m.in., że będą przygotowywane lepszej jakości uzasadnienia do projektów oraz lepsze odniesienie się do zgłaszanych uwag, a także możliwość pre-konsultowania wybranych projektów tak, jak się to już dzieje wspólnie z samorządami, opracowywanie „białych” i ‘zielonych” ksiąg, wyjaśniających cel, jaki Projektodawca chce osiągnąć, powszechniejsze wydłużanie vacatio legis oraz stosowanie zasady „1 za1”. Podsumowując dyskusję minister Berek wskazał, że:

• Dzisiaj chodzi o poprawienie implementacji istniejących procedur, niż o ich zmianę w celu poprawy jakości stanowionego prawa.
• W Sejmie będzie obowiązek konsultacji projektów poselskich i przygotowania do nich OSR.
• Powołany zostanie zespół ds. cyfryzacji procesu legislacyjnego, w obszarze wspólnym dla rządu, Sejmu i Senatu, co powinno poprawić dostępność strony społecznej do procesu legislacyjnego.
• Poprawa jakości przygotowywanych projektów musi potrwać, ponieważ wielu nowych urzędników musi podnieść kompetencje.

Rządowe Centrum Legislacji przygotuje teraz zestaw rekomendacji dotyczących poprawy procedur legislacyjnych. Czekamy na dobre rozwiązania.