Co może zrobić biznes dla nauki? Wesprzeć ją dotacjami, a jeżeli projekty są obiecujące, to wesprzeć naukę jeszcze większymi dotacjami. Dlaczego? Bo niektóre pomysły naukowców można zamienić na pieniądze, duże pieniądze. Takie projekty nad wsparciem których mogliby zastanowić się poważnie przedsiębiorcy, to projekty Instytutu Fizyki Pan przedstawione na konferencji: Instytut Fizyki PAN 2019, fizyka przed wyzwaniami cywilizacyjnymi.

Pierwszy z projektów dotyczący innowacyjnej diagnostyki nowotworowej i jego wyniki przedstawił prof. dr hab. Marek Godlewski, kierujący badaniami. Zespół pod jego kierunkiem, we współpracy z naukowcami Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, opracował nową technikę detekcji komórek rakowych, opartą na zastosowaniu innowacyjnych znaczników fluorescencyjnych, które dodatkowo pozwalają na jeszcze precyzyjniejsze lokalizowanie zmian nowotworowych w badaniach rezonansowych. Znaczniki te mają właściwości przenikania do ognisk nowotworowych. Dzięki temu będzie można je stosować w tzw. terapii celowanej, czyli podawaniu leków bezpośrednio do komórek nowotworowych, a tym samym minimalizować szkodliwe efekty działania farmaceutyków na zdrowe komórki pacjenta.
Kolejny projekt dotyczy walki z superbakteriami. Bakterie, które jeszcze dwie, trzy dekady temu wykazywały odporność na antybiotyki na poziomie 30-35 proc., dziś osiągają w tej
kwestii skuteczność 90-95 proc. Istnieje również realne zagrożenie tzw. superbakteriami, których współczesna medycyna nie umie niestety pokonać.

Bakterie to przeciwnik z którym walczy dr Rafał Pietruszka. W swoich badaniach postanowił skupić się na prewencji. Wspólnie z naukowcami IF PAN oraz SGGW opracował nowatorską technologię osadzania ultra cienkich warstw lub lakierów modyfikowanych nanocząstkami o działaniu antybakteryjnym. – Zaletą obu rozwiązań jest ich uniwersalność oraz niska cena. Możemy nimi pokryć dowolne materiały, na przykład sprzęt medyczny, a nawet te niestabilne w wyższych temperaturach, jak elementy odzieży, bibułki, folie, itp. Zmodyfikowane lakiery z nanoczątkami zoptymalizowano tak, że lakiery z jednej strony zachowały swoje pierwotne parametry, jak kolor, czy jednorodność pokrycia, z drugiej strony uzyskały nową funkcjonalność – działanie antybakteryjne – wyjaśnia dr Rafał Pietruszka.
Jak przekonuje rozwiązanie to można także stosować w produkcji opakowań dla przemysłu spożywczego. Skuteczność rozwiązania została przetestowana dla kilkunastu szczepów bakterii, w szczególności dla szczepów odpornych na antybiotyki.

Dr Bartłomiej Witkowski z zespołu Nanostuktur Tlenkowych IF PAN prowadzi badania w kierunku skuteczniejszego pozyskiwania energii z paneli fotowoltaicznych oraz ograniczenia kosztów produkcji, które są podstawową barierą w ich powszechnym zastosowaniu. Wyniki prowadzonych przez IF PAN badań powinny szczególnie zainteresować te kraje, które jak Polska, prowadzą politykę energetyczną opartą na spalaniu węgla. Niestety konsekwencją tej metody pozyskiwania energii jest emisja CO2, pierwiastków promieniotwórczych, pyłów, substancji toksycznych, czy metali ciężkich.
– W naszych badaniach skupiliśmy się na optymalizacji znanej już technologii produkcji paneli fotowoltaicznych. Opracowaliśmy metodę wytwarzania ogniw krzemowych, która pozwala na zwiększenie ich wydajności oraz znaczną redukcję kosztów produkcji. Ponadto, zmniejszamy negatywne dla środowiska efekty uboczne produkcji paneli słonecznych, czyniąc z nich najbardziej ekologiczną formę pozyskiwania energii. Wierzę, że nasze rozwiązania mogą być zastosowane w krajach, w których istnieje wciąż duży opór społeczny wobec rozwoju energii atomowej, czy niskiej efektywności energii wiatrowej, wynikającej na przykład z położenia geograficznego
lub warunków klimatycznych – tłumaczy dr Bartłomiej Witkowski.
Oprac. MP