BCC od 2012 roku w rekomendacjach Gospodarczego Gabinetu Cieni postulowało przygotowanie ustawy o zdrowiu publicznym i powołanie Narodowej Rady Zdrowia Publicznego. Dlatego z dużym zadowoleniem przyjmujemy fakt przedłożenia przez minister Beatę Małecką-Liberę projektu tej ważnej ustawy do dalszego procedowania i wyrażamy poparcie dla ustawy o zdrowiu publicznym.
Naszym zdaniem, aby ustawa realizowała przedstawiony w uzasadnieniu cel, konieczne jest dokonanie w niej określonych uzupełnień i korekt. Proponujemy, by pełnomocnik rządu do spraw zdrowia publicznego funkcjonował w randze ministra bez teki. Biorąc pod uwagę rangę zdrowia publicznego, jego międzyresortowość, wpływ na sytuację zdrowotną społeczeństwa oraz wagę zadań, jakie ma pełnomocnik do wykonania, takie jego usytuowanie jest jak najbardziej uzasadnione i wręcz konieczne.
Dysponentem Funduszu Zdrowia Publicznego powinien być pełnomocnik, odpowiadający za całokształt efektów działań, wynikających z ustawy i Narodowego Programu Zdrowia. Pełnomocnik, działając w randze ministra bez teki może być dysponentem takiego funduszu celowego.
W składzie Rady do spraw Zdrowia Publicznego zabrakło przedstawicieli pracodawców. Przedsiębiorcy, zatrudniający w Polsce 16 milionów pracowników, w związku z zadaniami medycyny pracy, jakie już wypełniają oraz dodatkowo w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu, mogą i powinni odgrywać bardzo ważną rolę w zakresie profilaktyki i propagowania zdrowego trybu życia.
Wnosimy również o uwzględnienie w składzie rady przedstawicieli organizacji aptekarzy. Apteki to placówki zdrowia publicznego, a farmaceuci to osoby wykonujące zawód zaufania publicznego, spełniające również rolę prewencyjno-edukacyjną. Członkami Rady Zdrowia Publicznego powinni być również naszym zdaniem przedstawiciele organizacji pacjentów.
Poddajemy też pod rozwagę korektę nazwy rady z „Rady do Spraw Zdrowia Publicznego” na „Narodową Radę Zdrowia Publicznego”.
Realizacja zadań w zakresie zdrowia publicznego spoczywa nie tylko na organach władzy publicznej. Należy uwzględnić również istotną rolę, jaką spełniają w działaniach zapobiegawczych pracodawcy, którzy finansują część medycyny pracy, w tym między innymi koszty badań wstępnych, okresowych i kontrolnych oraz profilaktycznej opieki zdrowotnej ze względu na warunki pracy. Warto jest także podkreślić dużą rolę mediów w działaniach edukacyjnych i profilaktycznych, w tym szczególnie rolę mediów publicznych.
Ustawa, wnosząc konieczność dokonania zmian w obowiązujących już uregulowaniach powinna również uwzględniać stosowne zmiany w trzech innych ustawach, a mianowicie w (1) ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia w aspekcie produktów nie spełniających polskich norm bezpieczeństwa żywności i zasad zdrowego żywienia oraz w aspekcie lepszego uregulowania rynku suplementów diety, (2) w ustawie prawo farmaceutyczne w aspekcie możliwości uczestnictwa apteki w prewencji zdrowia oraz (3) w ustawie o radiofonii w aspekcie udziału mediów publicznych w działaniach prewencyjno-edukacyjnych.
Mając na względzie wpływ profilaktyki zdrowotnej na ekonomiczny wymiar zdrowia społeczeństwa, będący wypadkową produktywności osób zdrowych i kosztochłonności chorych, należałoby już dziś zacząć rozważać jak w następnych latach zwiększać dynamikę nakładów na zdrowie publiczne. Efektywność systemów ochrony zdrowia w dużym stopniu zależna jest od szeroko pojętej profilaktyki zdrowotnej. Biorąc pod uwagę zasadę Lalonde’a, w myśl której w 75% wpływ na nasze zdrowie ma nasz styl życia i otaczające nas środowisko, a medycyna naprawcza tylko w 10%, uważamy zaproponowane wzrosty wydatków na zdrowie publiczne w kolejnych latach za stanowczo niewystarczające. W Polsce na profilaktykę zdrowotną wydaje się aktualnie prawie 60% mniej środków, niż średnio w krajach Unii Europejskiej.
Dokonanie kompleksowej analizy ustawy jest utrudnione bez zapoznania się z Narodowym Programem Zdrowia. Właściwe przygotowanie NPZ zawierające charakterystykę głównych zagrożeń dla zdrowia, w tym czynniki środowiskowe, biologiczne, społeczne i ekonomiczne oraz wskazanie najważniejszych, aktualnych, obszarów działań w zakresie zdrowia publicznego, systematyczna ewaluacja tych działań oraz zapewnienie adekwatnego finansowania zadecyduje o powodzeniu ustawy o zdrowiu publicznym.
