3 kwietnia 2025 r. Parlament Europejski zatwierdził część „Stop-the-Clock” pakietu Omnibus bez żadnych zmian, popierając pierwotną propozycję Komisji dotyczącą zmiany niektórych dat rozpoczęcia stosowania dyrektyw CSRD i CSDDD. Głosowanie odbyło się w trybie pilnym, zatwierdzonym przez Parlament 1 kwietnia 2025 r..
Czym jest Dyrektywa „Stop-the-Clock”?
Dyrektywa „Stop-the-Clock” jest częścią pakietu Omnibus I, przyjętego przez Komisję 26 lutego 2025 r. w celu uproszczenia unijnego prawodawstwa dotyczącego zrównoważonego rozwoju. Przewiduje ona odroczenie:
→ o dwa lata od wejścia w życie wymogów dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD) w odniesieniu do dużych przedsiębiorstw, które jeszcze nie rozpoczęły sprawozdawczości, a także MŚP notowanych na giełdzie, oraz
→ o jeden rok od terminu transpozycji i pierwszego etapu stosowania (obejmującego największe przedsiębiorstwa) dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSDDD).
Rada uzgodniła swoje stanowisko negocjacyjne w sprawie dyrektywy „Stop-the-Clock” 26 marca 2025 r., nie wprowadzając żadnych zmian do propozycji Komisji. Rada musi teraz formalnie przyjąć dyrektywę „Stop-the-Clock”. Przyjęty tekst dyrektywy zostanie następnie opublikowany w Dzienniku Urzędowym UE i wejdzie w życie w tym samym dniu. Państwa członkowskie mają obowiązek dokonać transpozycji dyrektywy „Stop-the-Clock” do prawa krajowego **do 31 grudnia 2025 r.
Pakiet Omnibus Simplification to inicjatywa UE mająca na celu zmniejszenie obciążeń regulacyjnych dla firm poprzez uproszczenie procedur związanych z raportowaniem ESG. Kluczowe zmiany obejmują podniesienie progów raportowania, opóźnienie wdrożenia obowiązków oraz zawężenie monitoringu dostawców. Propozycje czekają na zatwierdzenie przez Parlament Europejski i państwa członkowskie.
Jakie inne zmiany proponuje Pakiet Omnibus?
Proponowane zmiany w raportowaniu zrównoważonego rozwoju (CSRD)
Komisja Europejska zaproponowała istotne zmiany w zakresie raportowania zrównoważonego rozwoju, dążąc do zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw. Podwyższenie progów w CSRD ograniczy obowiązek raportowania do firm powyżej 1000 pracowników i 50 mln euro obrotu, co znacząco redukuje liczbę objętych nim podmiotów. Dla MŚP przewidziano dobrowolne raportowanie w oparciu o uproszczony standard. KE planuje także redukcję zakresu ujawnień w ramach ESRS, eliminację standardów sektorowych oraz odroczenie obowiązków sprawozdawczych dla części firm. Dodatkowo ograniczony zostanie zakres danych, jakich większe organizacje mogą wymagać od MŚP w łańcuchu wartości, co zmniejszy presję na mniejszych dostawców. Pojawiła się także propozycja dotycząca audytowania oświadczeń o zrównoważonym rozwoju tj. zachowanie tzw. ograniczonej pewności (limited assurance) w ramach CSRD i nieprzechodzenia na reasonable assurance (uzasadniona pewność).
Możliwe zmiany w taksonomii UE
Komisja Europejska proponuje istotne zmiany w zakresie raportowania taksonomicznego, wprowadzając dobrowolność dla dużych spółek (powyżej 1000 pracowników) o obrotach netto do 450 mln euro. Firmy zatrudniające poniżej 1000 pracowników będą mogły dobrowolnie deklarować, że ich działalność jest zgodna z Taksonomią pod warunkiem ujawniania wskaźników związanych z przychodami i nakładami inwestycyjnymi (CAPEX). Zaproponowano również uproszczenia szablonów sprawozdawczych,, wprowadzenia progu istotności (materiality threshold), uproszczenia kryteriów „Nie wyrządzaj poważnych szkód” (Do No Significant Harm) szczególnie w zakresie zanieczyszczeń. Nowe regulacje zwolnią przedsiębiorstwa z oceny kwalifikowalności działalności o niewielkim znaczeniu finansowym oraz wprowadzą korekty do wskaźników wydajności instytucji finansowych, w tym wskaźnika zielonych aktywów (GAR) dla banków. Propozycje zmian w aktach delegowanych podlegają obecnie konsultacjom publicznym, co daje interesariuszom możliwość wyrażenia swoich opinii.
Co może się zmienić w zakresie należytej staranności (CSDDD)
Komisja Europejska proponuje oprócz opóźnienia wdrożenia obowiązków do połowy 2028 r również uproszczenia w zakresie należytej staranności (CSDDD). . Kluczowe zmiany obejmują ograniczenie wymogu dogłębnej oceny ryzyka do bezpośrednich dostawców, zmniejszenie częstotliwości ocen partnerów biznesowych do raz na pięć lat oraz ograniczenie żądań informacyjnych wobec MŚP. Firmy, w sytuacji kiedy podmioty w łańcuchu wartości nie będą dostarczać stosownych danych i informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju nie będą już zobowiązane do natychmiastowego zerwania relacji biznesowych, a zamiast tego będą mogły zawiesić współpracę. Wymogi dotyczące planów transformacji klimatycznej zostaną dostosowane do regulacji CSRD, zapewniając większą spójność w raportowaniu.
Propozycja modyfikacji w CBAM
Pakiet Omnibus przewiduje istotne zmiany w mechanizmie CBAM, w tym wyłączenie około 90% importerów poprzez ustanowienie progu 50 ton rocznie dla objętych nim towarów. Propozycje obejmują uproszczenie procedur administracyjnych, w tym obliczania emisji i autoryzacji zgłaszających, co zmniejszy obciążenia biurokratyczne dla mniejszych podmiotów. Od 2027 r. KE planuje publikować średnie ceny uprawnień do emisji CO₂ w innych krajach, co ułatwi przedsiębiorstwom rozliczenia. Dodatkowo przewidziano wzmocnienie mechanizmów zapobiegających nadużyciom, w tym strategię przeciwdziałania obchodzeniu przepisów we współpracy z organami krajowymi.
Możliwe zmiany w InvestEU regulation
Komisja Europejska proponuje uproszczenie regulacji InvestEU i EFIS, aby zmniejszyć biurokrację dla partnerów wdrażających, pośredników finansowych i MŚP. Planowane zmiany obejmują ograniczenie zakresu i częstotliwości raportowania oraz uproszczenie treści sprawozdań, co może przynieść oszczędności rzędu 350 mln EUR. Wniosek przewiduje także zwiększenie gwarancji UE o 2,5 mld EUR oraz ułatwienie łączenia środków z istniejących programów, co ma zmobilizować dodatkowe 50 mld EUR inwestycji. Dzięki temu Komisja chce wspierać rozwój czystych technologii, cyfryzacji i zrównoważonej infrastruktury.
Podsumowanie
Pakiet Omnibus Simplification ma na celu uproszczenie regulacji i ograniczenie obciążeń administracyjnych dla firm w UE, co ma wspierać ich konkurencyjność i zrównoważony rozwój. Komisja Europejska zapowiada dalsze działania w zakresie deregulacji przy jednoczesnym utrzymaniu celów klimatycznych. Propozycje wymagają jeszcze zatwierdzenia przez Parlament Europejski, Radę UE i państwa członkowskie, a proces legislacyjny może potrwać kilka miesięcy. Niektóre zmiany mogą ulec modyfikacjom lub nie zostać przyjęte. Po finalnym zatwierdzeniu konieczna będzie transpozycja przepisów do prawa krajowego.
Więcej: Pakiet Omnibus Simplification: Uproszczenia regulacyjne dla przedsiębiorstw w UE
Autorka: dr Beata Kozyra, dyrektor ds. ESG, Departament Doradztwa, Grant Thornton
Kontakt: 725 112 035, beata.kozyra@pl.gt.com
Beata Kozyra posiada ponad dwudziestoletnie doświadczenie biznesowe, w tym związane z tworzeniem i operacjonalizacją aspektów związanych ze zrównoważonym rozwojem. Jej kluczową kompetencją jest tworzenie Raportów ESG oraz umiejętność tworzenia i wdrażania strategii ESG i strategii biznesu firmy z uwzględnieniem zintegrowanej strategii zrównoważonego rozwoju oraz kaskadowanie celów strategicznych na poziom operacyjny i taktyczny, a także opracowywanie niezbędnych do realizacji ww. celów: modeli biznesowych, planów działań, alokacji zasobów oraz budżetu, a także zarządzaniem procesem zmian
w organizacji.
Jest członkiem międzynarodowej inicjatywy Net Zero Carbon Events i członkiem międzynarodowego Zespołu ds. metodologii liczenia śladu węglowego dla branży eventowej. Jest również członkiem Komitetu ds. ESG przy Krajowej Izby Gospodarczej KIG.
Pracowała z ponad 50-cioma firmami zarówno w zarządach, jak i jako konsultant ds. strategii.
Ukończyła studia doktoranckie, 3 studia podyplomowe z szeroko pojętego zarządzania oraz wiele szkoleń i certyfikowanych kursów z zakresu analizy strategicznej, tworzenia i wdrażania strategii oraz raportowania ESG. W 2023 roku dołączyła do zespołu business consulting Grant Thornton.
