21 czerwca Komisja Transformacji Energetycznej BCC zorganizowała okrągły stół ekspercki.
Oprócz członków Komisji w spotkaniu uczestniczyli parlamentarzyści: poseł Dariusz Wieczorek (Lewica), poseł Tomasz Nowak (PO), posłanka Paulina Hennig-Kloska (PL2050), Andrzej Grzyb (PSL) oraz eksperci Wojciech Warski (KP), Anna Bryłka (Konfederacja), Maciej Bando (PO), Marek Kossowski (Lewica).
Bezpieczeństwo energetyczne jest najważniejszym wyzwaniem po zapewnieniu podstawowego bezpieczeństwa narodowego, a dzisiaj jest nawet po prostu częścią bezpieczeństwa narodowego – podkreślił Maciej Stańczuk, przewodniczący KTE BCC.
Świat stoi u progu rewolucji cyfrowo-energetycznej, która radykalnie zwiększy znaczenie dostaw energii elektrycznej. XXI wiek to będzie wiek transformacji energetycznej. Zapewnienie bezpiecznej, stabilnej i relatywnie taniej energii elektrycznej jest nie tylko kwestią racji stanu, ale stworzeniem podstaw dla rozwoju polskiej gospodarki i polskiego społeczeństwa. Kryzys wywołany agresją rosyjską tylko wyostrzył problemy, które stoją przed polską i europejską energetyką. Polski system elektroenergetyczny jest w stanie krytycznym z powodu wieloletnich zaniedbań i strategicznych błędów. Co najmniej przez kilka najbliższych lat będziemy żyli w cieniu ryzyka blackoutu. Dodatkowo horyzont inwestycyjny w energetyce to lata, a w wypadku energetyki jądrowej – dekady. Dzisiaj przeżywamy skutki decyzji podjętych lub nie podjętych 5-7 lat temu. Skutki decyzji podejmowanych dzisiaj zobaczymy za lat kilka.
Problemy polskiego sektora energetycznego wymagają wdrożenia kryzysowego zarządzania bieżącego, ale i właściwego podejścia do długoterminowej strategii, która musi się docelowo opierać na dekarbonizacji i rozwoju alternatywnych dla węgla, pierwotnych źródeł energii.
Główną przyczyną obecnej krytycznej sytuacji jest brak strategicznej decyzji dotyczącej inwestycji w moce odtworzeniowe i nowe moce w polskiej energetyce. Ostatnie strategiczne decyzje, które podjęto to decyzje
o inwestycjach w moce węglowe w latach 2011-2014 (Kozienice, Jaworzno, Opole) i niezrozumiałe zahamowanie rozwoju energetyki odnawialnej.
Rząd teoretycznie broni polskiego węgla, ale w ostatnich latach nie uruchomił żadnych jakościowo nowych inwestycji w segmencie wydobycia i generacji energii z węgla.
W latach 2015-2017, polskie firmy energetyczne zainwestowały miliardy złotych w kupno polskich kopalń i wykupienie innych aktywów węglowych od inwestorów zagranicznych (EDF, ENGIE). Przeciągające się decyzje dotyczące zdjęcia z bilansów polskich firm energetycznych aktywów węglowych (NABE) zahamowały inwestycje remontowe w stare bloki i uniemożliwiały wielkoskalowe inwestycje w energetykę odnawialną.
Główne postulaty Komisji Transformacji Energetycznej BCC:
- Inwestycje w infrastrukturę energetyczną
- Optymalizacja i rozwój infrastruktury sieciowej
- Zmiana ustawy wiatrakowej 10H
- Pilne odblokowanie środków na inwestycje i bezpośrednie wsparcie przedsiębiorstw
- Rozważenie wsparcia pośredniego dla firm inwestujących w OZE i transformację energetyczną
- Wdrażanie nowoczesnych, cyfrowych systemów zarządzania stroną popytową (DSR) na rynku energetycznym
- Pilne zdjęcie aktywów węglowych z bilansów polskich firm energetycznych
- Pilne przedstawienie zasad polityki energetycznej państwa
- Pilne rozpoczęcie procesu dekarbonizacji ciepłownictwa, również objętego systemem ETS
- Kontynuacja programów inwestycyjnych w energię wiatrową na morzu i energetykę jądrową
- Zdefiniowanie roli państwa w energetyce
- Prosumencka energetyka obywatelska
Uczestnicy spotkania podkreślili, że transformacja energetyczna jest największym wyzwaniem dla Polski w najbliższym czasie, dlatego też jej strategia powinna być oparta na konsensusie wszystkich głównych sił politycznych. Jest to duże wyzwanie dla polskiej klasy politycznej, która musi się porozumieć w kwestii transformacji energetycznej, gdyż od tego zależy konkurencyjność polskich przedsiębiorstw i możliwości dalszego rozwoju polskiego społeczeństwa. Wojna na Ukrainie i wzrost cen surowców energetycznych nie musi być przekleństwem, tylko unikalną szansą dla transformacji polskiej energetyki.
Polską racją stanu jest jak najszybsza dekarbonizacja, energetyka prosumencka, obywatelska, rozproszona, zdecentralizowana i zdemonopolizowana. Anna Bryłka z Konfederacji podsumowała: Jesteśmy za rozwiązaniami wolnorynkowymi w energetyce; obok dużych jednostek wytwórczych (węgiel, atom) niezbędnym czynnikiem udanej transformacji będzie energetyka rozproszona. Paulina Henning-Kloska z PL2050 dodała natomiast: Przedsiębiorcy tworząc linie bezpośrednie i własne OZE, nie oglądając się na państwo, są w stanie z sukcesem rozwijać nowoczesną i ekologiczną energetykę. Wspieramy projekt “twój dom to twoja elektrownia”
Uczestnicy okrągłego stołu eksperckiego zgodzili się, że nie może być udanej transformacji bez interakcji społeczeństwa, samorządów, przedsiębiorców i Polski lokalnej. Bez tych zasad Polska stanie się sanatorium Europy. Temat nie może być traktowany po macoszemu, bo jest to główne wyzwanie rozwojowe stojące przed naszym krajem w XXI wieku.
Link do informacji prasowej Zatrzymać blackout – BCC o sytuacji energetycznej >>
Postulaty Komisji Transformacji Energetycznej BCC 21.06.2023 >>
Link do poprzedniego posiedzenia Komisji z 9 marca 2023 >>
Relacja z posiedzenia z 17 stycznia >>
Kontakt do przewodniczącego Komisji Transformacji Energetycznej BCC >>
