Gospodarczy Gabinet Cieni BCC przygotował raport dotyczący III kwartału 2021 r. z dziedziny: SPÓŁDZIELCZOŚĆ. 

DR INŻ. MIECZYSŁAW GRODZKI
minister ds. spółdzielczości Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC

Rzeczoznawca budowlany GINB, rzeczoznawca majątkowy ds. nieruchomości, lustrator spółdzielczy. Prezes zarządu Krajowej Rady Spółdzielczej, zastępca przewodniczącego RN Związku Rewizyjnego Banków Spółdzielczych im. Franciszka Stefczyka, z-ca przewodniczącego Rady Mazowieckiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa. Prowadzi własną firmę – Przedsiębiorstwo Budowlane GROMAR. Za swoją działalność został odznaczony Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi. Przewodniczący Komisji Spółdzielczej BCC.

Tel. 514 090 080, e-mail: mieczyslaw.grodzki@bcc.org.pl

REKOMENDACJE DLA RZĄDU

1. Wprowadzenie kompleksowych rozwiązań́ dla rozwoju spółdzielczości i traktowanie tego sektora na równi z innymi jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju gospodarki wykorzystującej funkcje społeczne. Obecny czas przygotowywania rozwiązań́ w zakresie kolejnej perspektywy finansowej UE, wdrażania Polskiego Ładu, a także przygotowań́ do Krajowego Planu Odbudowy, sprzyja przyjęciu rozwiązań́ służących rozwojowi spółdzielczości. Niestety, spółdzielczość́ nie jest uwzględniana odpowiednio do potrzeb.

Doświadczenia krajów o wysokim stopniu rozwoju gospodarczego wskazują̨, że rozwój spółdzielczości sprzyja osiągnięciu pożądanych efektów w rozwoju gospodarczym i społecznym. Na całym świecie funkcjonuje około 3 mln spółdzielni, które są pracodawcami dla 10% ogółu zatrudnionych.

2. Sytuacja spółdzielczego sektora finansowego jako części sektora bankowego nie uległa zasadniczej zmianie. Wymaga jednak odnotowania uchwalona przez Sejm RP ustawa o gwarancjach kredytów mieszkaniowych. Zwrócić́ należy uwagę̨ na ryzyka, które ona niesie dla banków spółdzielczych. W przeciwieństwie do podobnych programów wsparcia zakłada ona gwarantowanie do czasu spłaty w pierwszej kolejności kwoty kredytu równej kwocie gwarancji. Może to powodować́ podniesienie poziomu ryzyka kredytowego. W związku z tym banki spółdzielcze oczekują̨ na stosowne rekomendacje KNF.

3. Ustawa z 20 lipca 2018 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości miała być pierwszym krokiem w kierunku stopniowego wygaszania użytkowania wieczystego. Spowodowała ona przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we własność z mocy prawa. Poza zakresem swojego oddziaływania pozostawiła ona jednak grunty niezabudowane. Ten stan miał się̨ zmienić́ przy kolejnej nowelizacji ustawy. Niestety, z przedstawionego projektu wynika, że nowela będzie stanowić́ tylko korektę̨ dotychczasowych przepisów. Projekt dopuszcza, by właściciel nieruchomości (Skarb Państwa lub Samorząd) mógł zaproponować́ cenę̨ gruntu w wysokości nie niższej niż̇ 20-krotność dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego i nie wyższej niż̇ rynkowa cena gruntu. Propozycja nie zbliża nas więc do zapowiadanego celu likwidacji użytkowania wieczystego i jest krokiem wstecz w stosunku do obecnie obowiązującej ustawy.

4. W zakresie spółdzielczości rolniczej i wiejskiej należałoby zwiększyć w Planie Strategicznym WPR (Wspólnej Polityki Rolnej) na lata 2023-2027 dla Polski wsparcie dla form wspólnego działania rolników oraz mieszkańców wsi, w szczególności spółdzielni i ich związków – potrzebne jest rozszerzenie zakresu wsparcia już̇ działających i nowo tworzonych spółdzielni. Kolejnym ważnym postulatem jest wpisanie do Planu Strategicznego WPR dla Polski wsparcia sektorowego dla uznanych Organizacji Producentów i ich zrzeszeń́ w kluczowych w naszym kraju sektorach produkcji rolnej i przetwórstwa oraz uproszczenie krajowych wymogów uzyskiwania statusu uznanych Organizacji Producentów oraz ich zrzeszeń́ przez działające spółdzielnie rolnicze i przetwórcze oraz ich związki.

PODSUMOWANIE DOTYCHCZASOWYCH DZIAŁAŃ RZĄDU W OBSZARZE SPÓŁDZIELCZOŚCI

Pozytywy:

1. Pomijając aspekty ryzyk sektorowych, odnotować́ należy dalsze ożywienie rynku kredytów mieszkaniowych oraz konsumpcyjnych.

2. Kontynuowany jest proces łączeń́ banków spółdzielczych dla wzmocnienia ich pozycji rynkowej oraz efektywnego wykorzystania zasobów kapitałowych i ludzkich.

Zagrożenia:

1. Ograniczenie rozwoju spółdzielczości w Polsce – stojące w sprzeczności z silnie rozwiniętą spółdzielczością̨ w krajach wiodących: USA, Niemcy, Japonia, Francja, Włochy, Wielka Brytania, Kanada, Szwajcaria itp.

2. Kreowanie rozwiązania ustawowego w zakresie gwarantowanych kredytów mieszkaniowych z pominięciem wszystkich ryzyk z tym związanych.

3. Dalsze utrzymywanie przez RPP tzw. stawki referencyjnej na poziomie 0,1 pp. i wspieranie kursem złoty do euro eksportu, bez analizy konsekwencji tego stanu dla importu (w tym zaopatrzeniowego), co jest jednym z czynników wzrostu inflacji.

4. Brak wprowadzenia kompleksowych rozwiązań dla rozwoju spółdzielczości w Polsce, w szczególności w sektorach gospodarki, w których spółdzielczość jest dobrze rozwinięta w wielu krajach na świecie, będzie negatywnie oddziaływać na rozwój naszego kraju. Ograniczanie rozwoju spółdzielczości w Polsce stoi w sprzeczności z działaniami krajów wysokorozwiniętych, w których różnego typu spółdzielnie, działające i nowo powstające, są popularną formą wspólnie prowadzonych przedsiębiorstw. Szczególnie negatywne skutki widoczne są już w rolnictwie, przetwórstwie rolnym oraz na obszarach wiejskich.

5. Bez wdrożenia wsparcia sektorowego dla uznanych organizacji producentów (OP) i ich zrzeszeń w kluczowych dla polskiego rolnictwa i przetwórstwa rolnego sektorach – w ramach Planu Strategicznego WPR dla Polski na nową perspektywę UE 2023-2027, możliwości rozwoju się zmniejszą. Pozycja rynkowa polskich rolników i podmiotów przetwórczych będzie się pogarszać. W wielu sektorach już dziś dochody z produkcji rolnej są bardzo niskie lub występuje ich brak. Bez spółdzielni mających status uznanej OP (preferowane przez KE) – bardzo trudno będzie rolnikom wypełnić tak wysoko postawione wymagania w zakresie dobrostanu, ekologii, ochrony klimatu i środowiska, wynikające z Europejskiego Zielonego Ładu.

Opracowanie jest elementem Raportu Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC dot. III kwartału. W najbliższych dniach będziemy prezentować poglądy poszczególnych ministrów związane z obecną sytuacją gospodarczą oraz rekomendacje dla rządu.

Raport GC BCC – SPÓŁDZIELCZOŚĆ

Kontakt:

Mirosław Kasprzak
Rzecznik BCC
Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
tel. 608 529 504
e-mail: miroslaw.kasprzak@bcc.pl